Latest update 5 Mayıs 2024 - 15:15
02 Eyl 2016 Konuk Yazar Konuk Yazar, Köşe Yazarları, Manşet, Sürmanşet, Türkiye 0
Başbilenlerimiz demiş ki, ömür boyu okumak, yani mütalaa etmek gerekir. “Okuyup, düşünüyorsam, demek yaşıyorum”.
Azerbaycan’ın başkenti Bakü şeherininin en eski tarihi mekanlarından birinde -Içerişeherin ünlü Kız Kalesi’nin böyründe bir kitap mağazasında her zaman alıcı-okuyucu görmek mümkündür. Zemanemiz için çok nadir hal okuyucu bolluğunun tek nedeni sadece buradaki kitapların ucuzluğu değil. Tarih ve edebiyata dair bir zamanlar nadir sayılan eserlerin her zaman bulunduğu mekanda “kitap hiridarları” hoş bir auranı da duyarlar.
Bakü’de daha geniş, okuyuculara daha fazla seçenek imkanı veren kitap mağazaları olsa da, Elman Mustafanın kitap dükkanı onların hepsinden çok farklıdır. Burada olağanüstü bir aura, edebiyat, kitap havası var. İçeri girenden sonra oradan ayrlmaq, kitapsız çıkmak istemiyorsun. Ucuz ve uygun fiyatlarla ise bu isteği daha da artırır. Sanki toplumda yaşanan süreçlerin – bahalaşmanın Kız Kalesi’nin yanındaki kitap mağazasına ait değildir.
– O, Diogenin çırağı gibi, insanların yoluna ışık tutuyor. 0 bir galaksidir !, – Elman müellim böyle düşünüyor. Çünkü sohbet kitaptan gidiyor. – Kitap değerli hazinedir. Yok, kitabın değeri yoktur. Kitap öyle bir eşya, öyle bir mahluktur ki, o, eve nasıl gelip girer, hiç haberin olmuyor. Yerin olmasa da, o sene, darısqallıq yaratmaz. Hayır, sevinirsen ki, o, yanındadır. Dar günde elimizden tutan, özleyende oyalayan, qemlenende gönlümüzü alan, sevindiren, ağlatan ,. öğreten işte kitaptır.
Onun kitaplara bu muhabbeti çok genc yaşlarından başlayıb.
1980 yılında “Bakı kitap evi” ni açıp ve 1985- ci ile kimi ora rehberlik etti. 1985 yılından bugüne kadar ise 1978 yılından bu yana faaliyet gösteren ve iki tarihi anıt – “Kız Kulesi” ve “Karvansaranın arasında bulunan küçük bir kitap mağazasının müdürüdür. 0,35 senedir bu işle uğraşıyor. Bu mağazayla ilgili onun ilginç anıları var. Diyor ki, eweller bura “Cız-bızhana”(Lokanta) idi. Yangın baş verenden sonra komşular yeniden restorasyonuna karşı çıkmışlardır. Sahibi kararı almış ki, “Cız- bızhana” nın yerine ya çiçek, ya da kitap mağazası açsın. Çok düşünüp taşındıktan sonra düşünüyor ki, bura çok turistler gelir, iyisi budur kitap dükkanı olsun. 0 zamandan şimdiye kadar bu mağaza sadece bizlerin, hatta yabancıların da ziyaret yerine dönüşmüştür.
Mağazanın profili hakkında onu diyebiliriz ki, burada esasen sanat edebiyat, çocuk edebiyatı, ayrıca Azerbaycan’ın kültürüne, tarihine vb. turistlere iazım olan bilgi içerikli edebiyat var. Fakat dükkan esas profilini saklarsa da, burada çeşitli alanlara örneğin, psikolojiye, felsefeye, tebabete ait kitaplara, maraglı jumallara da rastlamak mümkündür.
– Okuma kültürü olmayanlar tarihe ve topluma karşı ilgisiz yanaşırlar. 40 yılı aşkın kitap satışı yapan Elman Mustafa böylelerini “manqurt” adlandırır. Çünkü kökünü-tarihini bilmeyenler vatanını seve bilmezler. Tarihimiz bize edebiyat aracılığıyla ulaşıyor. Bu kitapları ise ya kütübhanelerde, ya da satış mağazalarında elde etmek mümkündür. – Kitap bilgi hazinesidir. Bu hazineyi her an korumak gerekir.. Bilim, teknoloji gelişiyor, çeşitli alanlar oluşur. Ama bunların hiçbiri kitabın karşılığını vermez. Nizami XII yüzyılda yaşamış, ama bugün de bizle yaşıyor. On yıl sonra internetin yerini başka şey alacak. Kitap ise hep kendi etkisinde kalacak. Çünkü kitap insanın manevi yönden şekillenmesine önemli faktördür.
Dükkan hem de bir tür bukinist rolü oynuyor. Evinde yeri olmayan ya da artık yaşlılığından kitap mütalaa edemeyenler kişisel kütüphanesini bu dükkana hediye ederler. Burda ünlü şairimiz Bahtiyar Vahapzade kitapları pulsuzdur.Bunun da kendi tarihi var.Elman Mellimi Bahtiyar Vahapzade ile hem akrabalık, hem de dostluk telleri bağlıyor.
Bu kitap dükkanında artık 20 yılı aşkın çalışan Elman Mustafa okuyucu merakından da danışır.Sovet okuyucusu ile indikilerin yerle gök kadar farklı olduğu kanaatine gelen kitap uzmanı hiçbir tekniğin, internetin kitabı bedel almadığını söylüyor: “İnternetin kendisi de kitap esasında oluşturulur”.
Dükkanın alıcı çokluğunu yerliler teşkil etse de, yabancılar da az deyil.Ölkemizin tarihi ile ilgilenen yabancılar halı-palazla beraber, tarixi kitablarla da ilgileniyorlar Azerbaycan-Ermeni, Türk-Ermeni ilişkilerine ilgi gösteren yabancı turistler gerçeği öğrenmek amacıyla E.Mustafaya yönelirler.
Not edelim ki, satılan literatürün büyük bir bölümünü eski kitaplar, yani Kiril alfabesiyle yayınlanmış eserier oluşturmaktadır. Yeni yayınlar bu dükkana satışa verilse de okuyucular daha çok Sovyet döneminde yayın edilenlere tercih. Sovyet döneminde “Dünya Edebiyatı”, “Dünya çocuk edebiyatı” serisinde külliyat şeklinde yayınlanan literatüre talep gündelikdir.
Yıllarca para hercleyib, bin bir zahmetle kitabhabna yaradanların tek arzuları başkalarına da edebiyatın gerekliyidir.Meselen, Elman Mustafayev yaşlı bir kadının tıbba ait yüklü miktarda edebiyatı dükkana bağışladığını onay etdi.İhtisasca doktor olan bu kadının ondan tek isteği imkansız öğrencilere bu kitapları ücretsiz vermesidir.
Öyle aydınlarımız da doktor hanımdan geri kalmıyorlar. Bahtiyar Vahabzade ve Vakıf Behmenli özel malzemeleri hesabına yayınladıkları kitapları bu dükkana bağışlayıblar.
Bir kez İçerişeheri dolaşırken kitap dükkanına uğrayan Amerikalı iş adamı kendisine Karabağ savaşı ile ilgili literatür gerektiğini deyib.İlk gerçeği ise kitaptan önce satıcının dilinden duyan Amerikalı hayrete gelip. “Sizin ülkenizi yurtdışında petrolüne göre tanıyırlar.İndi inandım ki, ülkeyi adamına göre tanırlar . ”
Elman Mustafa diyor ki, Los Angeles’ta ilginç bir dergi basılıyor. Doğu medeniyyeti, tarihi ile ilgili makaleler bu dergide küme oluşturur. Baş editörü Betti Bler adlı kadındı. Yolu düşende tarihimize, incesenetimize ait kitaplar alıp götürüyor. Genel olarak, son yıllarda turistler arasında bile kitaplara ilgi arttı. Qobustana ait, Bakü hakkında renkli fotoğraf albümleri eski qalalarımız, mutfak albomlarımız yabancı konuklar arasında daha ilgiyle karşılanıyor. Çalışıyorum bu mağazaya gelen turistler buradan eli boş çıkmasınlar.
– Öyle kitaplarla raslaşırsan vaktiyle onları gündüz çıraqla bile ahtarsaydın, tapmazdın. Ayrıca, adamlar evierinde olan, onlara gerekli olmayan kitapları getiririer. Ve bu kitaplar da iyi “gidiyor”. Kitap hiçbir zaman köhnelmir. Aktuallğını kaybeden kitap var, ama öyle kitaplar var ki, her zaman değerini korur.
Evet, kitap değerli hazinedir, kitap nurdur. Eğer kitap olmasaydı, muhtemelen dünyamız karanlığa dönerdi: Ama ne yazık ki, şu anda bu hazinenin değerini bilmeyenier de var. Beİe ki, dersin, sınavın veya “şöyle böyle” kitabın vereqlerini yırtıp tullayırlar. Anlamırlar ki, kitabın her bir vereqi galaksinin küçük bir parçasıdır. Gittikçe galaksimiz de silinebilir. Kitap hiçbir zaman gereksiz olmuyor. Şimdi iazım olmasa, zaman gelir lazım olur.
Aradığı kitabi bulunca onu kucaklayıp öpen de olurdu.
Elman Mustafaya göre Günümüzde kitapların tebliğinde gazeteciler de büyük rol oynayabilir. Kitapların tanıtımı önemli şarttır, şimdi radyo ve televizyonlarda ne geldi savunur, kitaplardan başka. Fakat insana ekmek kadar önemli olan kitapları yaymak sevinç evlerinin, şov dünyasından, şarkıcıların savaşını göstermekten daha gerekli. Siciyalılar birçok kitaplarımızın tebliği ile ilgili çekim yaparak, hatta bir hafta boyunca İngilizce tercüme edip 5-6 Arap ülkesi ve Amerika’da göstermişlerdir. İki yılda bir Amerika’da Üniversitenin Ortadoğu müdürü buraya mezuniyyete gelir. Geçen yıl 170 isimde kitap toplayıp Amerika’ya gönderdi. Bunların postayla gönderilmeyine 517 dolar harcladı. ABD’de “News Azerbaijan” dergisinde çalışan hanım Bette yılda bir kez Azerbaycan’a geliyor. Son geldiğimde Ü. Hacıbeyov Harita topladı ve ABD’de onun sitesini açmak fikrinde olduğunu bildirdi.
Onlar kitap tebliğinin ne demek oduğunu biliyor, kendi Üniversitesi kütüphanesini sağlamak için neler yapıyorlar.
Kitapları koruyalım, onlar geleceğin öğretmeni.
27 Ara 2021 0
14 Haz 2021 0
18 Oca 2020 0
24 Oca 2019 0
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Fransa’nın başkenti Paris’te düzenlenen ‘Avrupa Beledı̇ye Başkanları Zı̇rvesı̇’nde konuştu. İstanbul’un yakın geçmişte yaşadığı yerel seçim deneyimini […]
Efes Selçuk Belediyesi Efes Tarlası Yaşam Köyü’nde atalık tohumlardan ürettiği fideleri ve kompost gübreyi halk ile paylaştı. Efes Selçuk Belediyesi, […]
Cumhuriyet Halk Partisi Bursa Milletvekili ve Parti Meclisi Üyesi Orhan Sarıbal, beyaz et ihracatının yasaklanmasına yönelik basın açıklaması düzenledi. Sarıbal, […]
Alpay’dan AİHM kararlarına rağmen hapiste tutulanlar başta olmak üzere af çağrısı yaptı Milliyetçi Sol Parti Genel Başkanı Hüseyin Alpay, “genel […]
Gergerlioğlu, “Dilovası Belediyesi’nde yolsuzluk mu oldu?” DEM PARTİ Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, Dilovası Belediyesi önüne giderek yapılan yolsuzluk iddiaları […]
İşçi Bayramı kutlamalarının ardından Bergama Belediyesi’nde 15 çalışanın işten çıkarılması, belediye içinde ve kamuoyunda tartışma yarattı. Belediye Başkanı Prof. Dr. […]
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Fransa’nın başkentinde önce Paris Büyükelçimiz Yunus Demirer’i, ardından da Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo’yu ziyaret etti. […]
İBB bağlı kuruluşu İETT filosunu yenilemeye devam ediyor. Filoya kazandırılın 150 otobüsten 13’ü daha seferlerine başladı. Yeni nesil güvenlik teknolojileri […]
LAİK VE BİLİMSEL EĞİTİME SAHİP ÇIKMAK İÇİN HEP BİRLİKTE HAREKETE GEÇELİM! Milli Eğitim Bakanı Prof. Dr. Yusuf Tekin’in Türkiye […]
DEM PARTİ Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, 1 Mayıs işçi bayramında grevdeki Mersen işçilerini ziyaret etti. Konuyla ilgili bakanlığa soru […]