Latest update 6 Mayıs 2024 - 14:54
26 Eyl 2023 Konuk Yazar Konuk Yazar, Köşe Yazarları, Manşet, Manşet Yanı 0
Zeytin ağacı antik çağlardan bu yana kutsiyet atfedilen ve en çok anlam yüklenen kadim bir canlıdır.
İşte bugün sizleri zeytin ağacının büyüleyici dünyasına bir yolculuk yapmaya davet ediyorum.
Zeytin ağacının binlerce yıllık tarihi ve ilham verici hikayelerine rağmen,
Bu kutsal varlığa karşı düşmanca tavrımız nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu gerçeğine dikkat çekmek istiyorum.
Hal böyle iken,
Bizler zeytinlikleri gözümüzü kırpmadan yok etmekte hiçbir beis görmüyoruz.
Sanki hiç başka yer kalmamış gibi toplu yerleşim alanı açmak ya da maden işletmeleri kurmak için,
Asırlık ağaçların kesilmesine göz yaşları içerisinde şahitlik ediyoruz.
Tüm dünya fosil yakıtları terk etmek için seferber olmuşken,
Biz binlerce yıllık geçmişe şahitlik etmiş mirasları yok etmekten en ufak bir rahatsızlık duymuyor gibiyiz sanki!!!
Oysa ki…
Zeytin ağacı, insanlık tarihi boyunca kutsal bir canlı olarak kabul edilmiş ve derin anlamlar yüklenmiş,
Antik çağlardan beri ademoğlu için çok özel bir yere sahip olmuştur.
Bu ağacın yaşam gücü ölümsüzlüğü simgeler.
Çünkü,
Zeytin ağacı bir kez toprağa tutunduktan sonra kolay kolay ölmez,
Hatta tam öldüğünü sandığınız anda köklerinden yeni filizler verebilir.
İşte zeytin ağacının büyülü dünyasına dair bazı ilginç bilgiler…
Avrupa’nın en yaşlı ağaçlarından biri, hala Portekiz’de yaşayan bir zeytin ağacıdır.
Adı Oliveira do Mouchao olan bu ağacın 3000 yaşını aştığı tahmin ediliyor.
Yunanistan’ın Girit Adası’nda bulunan Vouves isimli ağaç ise yaklaşık 2.500 yaşındadır.
Bu ağaçların yaşlarının bu kadar yüksek olması zaten başlı başına büyüleyici bir gerçekken,
Daha da şaşırtıcı olan şey, hala meyve veriyor olmalarıdır!!!
Bu zeytin ağaçlarının şahit olduğu tarihsel süreci bir düşünün;
Resmen insanlığın yeryüzündeki serüvenine tanıklık etmişler…
Bilim insanları Ege’deki Santorini Adası’nda 39 bin yıl önceye ait zeytin yaprağı fosilleri buldular.
Evet, yanlış duymadınız, 39 bin yıl önce!
Ek olarak Kuzey Afrika’daki Sahra Bölgesi’nde yapılan arkeolojik çalışmalarda 14 bin yıl öncesine ait zeytin ağacı fosillerine ulaşıldı.
Bu ağaçların bu kadar uzun süre yaşamasının nedenlerinden biri,
Yapraklarında bulunan “oleuropein” adlı maddenin, zeytin ağacını ve meyvelerini korunmaya yardımcı olmasıdır.
Zeytin ağacı her yıl aynı oranda meyve vermez.
Bir yıl bol hasat yapılırken, ertesi yıl dinlenir ve kendisini yeniler.
Bu döngüye “var yılı ve yok yılı” denir.
Muhtemelen bu özellikleri, uzun ömürlerini ve sağlıklı bir şekilde yaşlanmalarını destekliyor.
Hani kendimize “biraz yavaşlayalım” ya da “anda kalalım” şeklinde telkinler veriyoruz ya,
Görüldüğü üzere bu kadim öğreti zeytin ağacının doğasında zaten mevcut…
Hatta tüm bu gerekçelerden dolayı Latince ’de bir atasözü var:
“Olea prima omnium arborum est”
Yani,
Zeytin ağacı tüm ağaçların ilkidir…
İlginç noktalardan bir tanesi de neredeyse tüm din ve inanç sistemlerinde bu ağacın bir kutsiyeti olması…
Gerçi ilginç dedim ama,
İnsanlık tarihinden daha eski bir canlıdan bahsettiğimizi düşününce, insana çok da şaşırtıcı gelmiyor aslında…
Kutsal kitaplarda bu ağaç:
Örneğin, Nuh Tufanı’nda zeytin ağacı, tufana karşı direnen ölümsüzlüğün simgesi olarak kabul edilir.
Antik Yunan mitolojisinde ise zeytin ağacı, tanrıların insanlığa en büyük lütfu olduğuna inanırlar.
Kudüs’ün doğusundaki Zeytin Dağı, Musevilik, Hıristiyanlık ve Müslümanlık için kutsal bir yerdir.
Kuran-ı Kerim’ de altı ayette,
Ve,
Ek olarak çok sayıda hadiste zeytinden övgü ile bahsediliyor.
Zeytin kelimesi Tevrat ve İncil’ de de 140 kez geçiyor…
Kur’an’ da zeytin ağacının Sina Dağından geldiği yazar.
Örneğin, Nur suresi 35. Ayette, “doğuya ya da batıya ait olmayan mübarek zeytin ağacının yağı ateşe değmeden bile ışık verir” ifadeleri ile zeytin ağacının kutlu, bereketli olduğu tasvir ediliyor.
Ayrıca,
Hz. Davut’un kendisini zeytin ağacına benzetmesi ve zeytinin ilahi erdemlerle ilişkilendirilmesi önemli sembollerdir.
Herkesin bildiği üzere Hz. Nuh’ a bir gemi yapması,
Ve,
Tüm hayvanlardan birer çift alarak denize açılması emredilmiştir.
Ardından gelen büyük tufan ile, Hz Nuh’ un gemisindeki canlılar dışında yeryüzünde yaşayan her şey yok olur.
Tufan durulduktan sonra Hz. Nuh, suların yeterince çekilip çekilmediğini anlamak için bir güvercin salar.
Ancak,
Kısa bir süre sonra güvercin gemiye geri döner.
Ve,
Böylece Hz. Nuh suların çekildiğini anlar.
İşte ta o zamandan günümüze:
Mitolojiye göre yeni bir şehir inşa edilir ve koruyucusunu belirlemek için Antik Yunan Tanrıları arasında bir yarışma düzenlenir.
İnsanlık için en kıymetli ve yararlı hediyeyi sunan kazanacak,
Ve,
Şehre onun adı verilerek koruyucusu olacaktır…
İlk olarak Denizlerin Tanrısı Poseidon mızrağıyla bir kayaya vurur,
Kayadan denizin gücünü sembolize eden tuzlu su fışkırır birden…
Ardından saflığı ve arılığı temsil eden Tanrıça Athena vurur mızrağını kayaya;
Bu sefer kayadan barış ve bereket sembolü zeytin ağacı çıkar…
Şehrin vatandaşları Athena’nın hediyesini kabul eder,
Ve,
Onun koruyuculuğu altına girerler.
Böylece yeni şehrin adı da Athens (Atina) olur…
Olimpiyatlarda müsabaka öncesi zeytinyağı ile masaj yapılırdı,
Çünkü,
Bu sayede Zeus’un gücünün ve Athena’nın bilgeliğinin sporculara bahşedileceğine inanıyorlardı.
Buna ilaveten,
Antik Yunan’da zeytin ağacı kutsal kabul edildiği için,
Zeytincilik işi sadece dürüst insanlara verilirdi.
Buradan hareketle,
Zeytin aynı zamanda saflığı ve arılığı temsil etmesi nedeniyle sadece bakireler tarafından toplanabilirdi.
Mısır Mitolojisinde İsis doğurganlık, büyü ve sağlık tanrıçasıdır.
Zeytini yetiştirmek, hasat etmek ve yiyebilmek için ihtiyaç duyulan tüm bilgileri insanlığa Tanrıça İsis ’in verdiğine inanılırdı.
Antik Mısır’ da bu nedenle zeytin ağacının büyük bir kutsiyeti vardır,
Ve,
Ek olarak Firavunların öte dünyaya geçerken yiyecekleri yemek olduğu kabul edilirdi.
Özetle hem ağaç, hem meyvesi, hem de yaprakları Antik Mısır’da tanrısal erdemlere eşlik eder.
Firavun Tutankhamun’un başındaki zeytin yapraklarıyla örülü tacın, adaletin tacı olduğuna inanılırdı.
Yine,
III. Ramses, aydınlanmanın simgesi olarak Güneş Tanrısı Ra’ya zeytin dalları sunmuştur.
Sezar’ın başındaki taç da,
Herkül’ün silahı da,
Hz İsa’nın çarmıha gerildiği haç da zeytin ağacındandır…
Aslında fazla söze hacet yok,
Zeytin ağacı ile ilgili en güzel tanımlamayı ise Bilge Ağaç Dergisi’nde Prof Dr Suat Çağlayan yapmış:
Doğa bu ağaca büyük bir ayrıcalık daha tanımış,
Ve,
Onu binlerce yıllık yaşamında sürekli üretme şansıyla ödüllendirmiştir.
Evrensel şair Nazım Hikmet’ in dizelerinde de olduğu gibi:
Öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı, yetmişinde bile
Mesela, zeytin dikeceksin…
Hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil
Ölmekten korktuğun halde ölüme inanmadığın için
Yaşamak yanı ağır bastığı için…
Sonuç olarak,
Zeytin ağacı sadece doğanın bir parçası değil,
Aynı zamanda insanlığın kültürel ve dini mirasının önemli bir simgesidir.
Çünkü zeytin ağacı,
Geçmişten bugüne, insanlığın yaşam ve umudunu simgeliyor.
Ve,
Ona zarar vermek hiç kimsenin haddi olamasa gerek!!!
Konuk Yazar: Cüneyt Yardımcı
06 May 2024 0
06 May 2024 0
05 May 2024 0
05 May 2024 0
Ukrayna Antalya konsolosu OleksandrVoronin Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras’ı ziyaret etti. 31 Mart Yerel seçimlerinden sonra Muğla Büyükşehir Belediye […]
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Fransa’nın başkenti Paris’te düzenlenen ‘Avrupa Beledı̇ye Başkanları Zı̇rvesı̇’nde konuştu. İstanbul’un yakın geçmişte yaşadığı yerel seçim deneyimini […]
Efes Selçuk Belediyesi Efes Tarlası Yaşam Köyü’nde atalık tohumlardan ürettiği fideleri ve kompost gübreyi halk ile paylaştı. Efes Selçuk Belediyesi, […]
Cumhuriyet Halk Partisi Bursa Milletvekili ve Parti Meclisi Üyesi Orhan Sarıbal, beyaz et ihracatının yasaklanmasına yönelik basın açıklaması düzenledi. Sarıbal, […]
Alpay’dan AİHM kararlarına rağmen hapiste tutulanlar başta olmak üzere af çağrısı yaptı Milliyetçi Sol Parti Genel Başkanı Hüseyin Alpay, “genel […]
Gergerlioğlu, “Dilovası Belediyesi’nde yolsuzluk mu oldu?” DEM PARTİ Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, Dilovası Belediyesi önüne giderek yapılan yolsuzluk iddiaları […]
İşçi Bayramı kutlamalarının ardından Bergama Belediyesi’nde 15 çalışanın işten çıkarılması, belediye içinde ve kamuoyunda tartışma yarattı. Belediye Başkanı Prof. Dr. […]
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Fransa’nın başkentinde önce Paris Büyükelçimiz Yunus Demirer’i, ardından da Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo’yu ziyaret etti. […]
İBB bağlı kuruluşu İETT filosunu yenilemeye devam ediyor. Filoya kazandırılın 150 otobüsten 13’ü daha seferlerine başladı. Yeni nesil güvenlik teknolojileri […]
LAİK VE BİLİMSEL EĞİTİME SAHİP ÇIKMAK İÇİN HEP BİRLİKTE HAREKETE GEÇELİM! Milli Eğitim Bakanı Prof. Dr. Yusuf Tekin’in Türkiye […]